Ewolucja delfinów

Przystosowanie waleni do życia w wodzie ma charakter wtórny. Ich "powrót" do wody nastąpił prawdopodobnie w eocenie. Najstarszy znany przodek waleni chodził sprawnie po lądzie i był owłosionym, kopytnym mięsożercą. W eocenie jego następcy, o bardziej krępym ciele i cięższej głowie, zaczęli prowadzić ziemnowodny tryb życia. W ślad za zmianami środowiska, walenie w ciągu 10 milionów lat przystosowały swą budowę i zachowania do życia w morzu. Czaszka największego z żyjących wielorybów, płetwala błękitnego, nie zmieściłaby się w większości dużych pokojów w naszych mieszkaniach. Tymczasem czaszka pierwszego ze znanych prawaleni - Pakicetusa, była wielkości czaszki kojota.



Pakicetus żył 50 Ma (Mega annum- łac. milionów lat temu) na terenach Pakistanu i był ziemnowodnym, podobnym do wydry stworzeniem. Z biegiem czasu prawalenie rosły i zmieniały się. Kolejnym wczesnym prawaleniem był Ambulocetus. Żył on 49 Ma i był tak jakby włochatym krokodylem, czającym się na ofiarę i będącym dalekim przodkiem wielorybów stworzeniem. 45 Ma żył Procetus, a trochę przed nim, bo 46,5 Ma pojawił się Rodhocetus. Miały one skarlałe kończyny dolne, nie były pokryte futrem i nadal miały szyję. 43-46 Ma żył Kutchicetus - stosunkowo mały stwór, mniejszy od Rodhocetus. Był raczej czymś, co się cofnęło w ewolucji, niż rozwinęło... Miał długi ogon i bardziej owłosione ciało niż jego przodek. 37 Ma istniało już podobniejsze do dzisiejszych waleni stworzenie, zwane Durodonem. Od współczesnych nam wielorybów różniły go jednak obecność tylnych kończyn i przednie nie zamienione jeszcze w płetwy, a także to, że miał szyję i nozdrza umieszczone w połowie odległości między końcem szczęki, a czubkiem głowy.



W tych samych czasach co Durodon żył drugi waleń - Basilosaurus. Skamieniałości bazylozaura powszechnie znajdowane były już w XIX wieku w Luizjanie i Alabamie przez okolicznych mieszkańców, którzy wykorzystywali je między innymi jako meble. Dr Richard Harlan, po przebadaniu szczątków zwierzęcia stwierdził, że należały do 45 metrowego gada, nadając mu istniejącą do dziś nazwę, która znaczy "królewski jaszczur". Jednakże Sir Richard Owen, po przestudiowaniu kręgosłupa, fragmentów żuchwy, kończyn oraz świeżo odkrytych żeber, słusznie stwierdził, że są to skamieniałości ssaka. Zaproponował w związku z tym nazwę Zeuglodon cetoides, która mimo że bardziej adekwatna, dziś jest jednak mniej popularna. Słowo "zeuglodon" odnosi się do kształtu zębów zwierzęcia, posiadającego 2 korzenie, typowego dla współczesnych ssaków morskich. Basilosaurus był zwierzęciem dużym, mierzącym przeciętnie 18 m długości, choć mógł dochodzić nawet do 25 m.



Między 24 a 26 Ma pływał w morzach stwór o nazwie Aetiocetus. Miał już pierwsze zaczątki fiszbinów, nozdrza umieszczone w odpowiednim dla wielorybów miejscu, a co najważniejsze, nie miał dolnych kończyn. Był pierwszym prawdziwym wielorybem. 15 Ma żyło stworzenie bardzo podobne do dzisiejszych płetwali, znane nam jako Cetotherium. Był to pierwszy, prawdziwy przedstawiciel podrzędu Mysticeti, podobny do swych potomków tak, że niektórzy mogliby go pomylić z dzisiejszymi waleniami. Pierwsi przedstawiciele Odonceti żyli ok. 18 Ma. Należały do nich zwierzęta takie jak Squalodon i Kentriodon. To u squalodona, żyjącego 16 Ma, po raz pierwszy wystąpiła umiejętność echolokacji, tak znanej wszystkim cechy delfinów.



Kentriodon, który żył 15 Ma był klasycznym przykładem tego, jak powinien wyglądać delfin. Lecz nie wszystkie wymarłe delfiny były podobne do tych dzisiejszych. Odobenocetops był morsopodobnym stworem żywiącym się małżami. Żył 5 Ma, w pliocenie. Żyjące później walenie były już bardzo podobne do tych dzisiejszych.





Ewolucja orek

Orcinus orca to jeden z wielu gatunków w rodzaju Orcinus. Został opisany przez Linnaeus'a w 1758r i umieszczony w bazie danych "Systema naturae" Taksonomiści z całego świata uważają, że Orcinus jest jednym z najstarszych i najbardziej prymitywnych gatunków delfinów, a wiek ich wykształcenia datuje się aż na 5 Ma. Obecnie gatunek Orcinus dzieli się na pięć podgatunków wliczając w to rasy oraz odmienne populacje. Szacuje się, że gatunek będzie podzielony w ciągu najbliższych kilku lat.