Keiko*




* 1977 - 2003 †
"Salana Eyoung Ayessis... Bądź wolny duchu"

Keiko* (nazywany w Japonii "Szczęściarzem") był orką, która poruszyła serca miliony ludzi na całym świecie. Ten ogromny, spokojny i lubiący towarzystwo ludzi samiec przebywał w niewoli 20 lat. Wystąpił w produkcji "Uwolnić orkę", jako Willy. Był bardzo charakterystyczny, jego urok polegał na dużych, wiosłowatych płetwach piersiowych, ciemnych oczach o szczerym spojrzeniu, trzech kropkach na spodzie żuchwy i jego najbardziej widocznym znaku rozpoznawczym, czyli płetwą grzbietową w kształcie odwróconej litery "U" przechylonej na lewy bok. Żadna z nas nie zna osoby, która choć raz nie usłyszała o nim i o jego losie... Ci, którzy nie interesują się orkami mówią o nim tak: "to ta orka, która występowała w filmie i wypuszczoną ją na wolność za kupę kasy?". To trochę irytujące, ale prawdziwe. Jednak w sercu każdego miłośnika orek Keiko* ma szczególne miejsce i dzięki niemu wielu ludzi odkryło swoja pasję. Jego droga do wolności była długa, więc przypomnijmy sobie jak to było:

W 1979r. rybacy, którzy wyszkolili się w nowym "rzemiośle", czyli łapaniu orek do niewoli dostali zamówienie ze Stanów na młodą orkę. Zaoferowano im sporą kwotę, więc wyruszyli natychmiast. Wrócili z młodym i wystraszonym samcem. Przewieziono go do Saedyrasfnid (Islandia), gdzie miał czekać na kupca. Czekał na swój los w specjalnym basenie. Spędził tam kilka długich lat... Gdy go złapano miał może rok lub dwa. 1982r. w końcu samiec został zakupiony przez MarineLand Ontario w Kanadzie. Keiko* przeszedł intensywne szkolenie i po raz pierwszy wystąpił przed publicznością. Ludzie patrzyli i cieszyli się, natomiast on cierpiał i bardzo tęsknił za domem...

W 1985r. Keiko* został sprzedany do parku rozrywki w Meksyku za 350 tyś. dolarów. Warunki, w których przebywał były tragiczne. W ciągu całego swojego pobytu w Meksyku wystąpił ok. 7800 razy. Jego historią zainteresowali się scenarzyści z wytwórni Warner Bross, którzy postanowili stworzyć film, w którym główną rolę ma zagrać Keiko*. W 1992r. film pt. "Uwolnić orkę" (tytuł oryginalny: "Free Willy") staje się hitem. Miliony ludzi wzruszyło się na widok Keiko* oraz bardzo mu współczuli. W listopadzie 1993r. w czasopiśmie "Life Magazine" ukazuje się artykuł o Keiko*: jego historia i jego życie w niewoli, oraz problem, z jakim się wzmaga - choroba skóry. Stan samca był alarmujący. Na filmie można dostrzec jak bardzo był chory i jak bardzo wyniszczyło go życie w niewoli. Według opinii weterynarzy miał zanik mięśni, był niedożywiony, Jego skóra była pokryta brodawkami, a brzegi płetwy ogonowej podwinięte. Wszystko przez chlorowaną wodę w basenie oraz brak ruchu, gdyż Keiko* w swoim basenie mógł pływać tylko w kółko. Jego uzębienie także nie wyglądało najlepiej. Samiec połamał zęby gryząc brzegi swojego basenu.

Ludzie martwili się o niego i postanowiono mu pomóc. Rok po ukazaniu się artykułu powstaje fundacja "Free Willy Keiko Foundation", mająca na koncie 4 mln dolarów. W lutym 1995r. fundacja wraz z Oregon Coast Aquarium wydają ponad 7 mln dolarów na odpowiedni basen dla samca oraz jego rehabilitację. Było to możliwe dzięki datkom ludzi, którzy okazali serce dla orki. 9 stycznia 1998r. Keiko opuszcza Oregon Coast Aquarium, dzięki Amerykańskim Siłom Powietrznym zostaje przewieziony na Islandię. Na lotnisku towarzyszyło orce setki ludzi z transparentami żegnających swojego ulubieńca i towarzyszyli mu do samego końca. W Islandii, w basenie o wielkości boiska piłkarskiego uczy się życia na swobodzie. Opiekunowie Keiko* uczą go łapać ryby, a orka przyzwyczaja się do klimatu, który jest zgoła odmienny od tego, w którym przebywał blisko 20 lat. W 1999r. Keiko* wypływa już sam na otwarte wody i w pełni cieszy się wolnością. W 2000r. Islandia chce wznowić polowania na wieloryby. Samiec stałby się łatwym łupem dla kłusowników, więc dzięki licznym protestom ostatecznie plany wstrzymano. W lipcu 2002r. Keiko* trafia do nadbrzeżnej wioski Halsa w Norwegii. Samiec pozawala się głaskać i bawi się chętnie z turystami. Władze zakazują zbliżania się do orki, by ją chronić. Orkę przenoszą do zatoki Taknes, gdzie Keiko* w pełni cieszy się swobodą. Starano się, by Keiko* dołączył do jakiegoś stada, ale on wolał pływać po znajomej zatoce lub za łodzią grupy odpowiedzialnych za niego osób. Wielu ludzi nie wierzyło, że Keiko* będzie w stanie sam przeżyć, ale jednak zdarzył się cud. Niestety, choć ludzie robili wszystko, by Keiko* się udało, lecz coś się zepsuło: Lodowata woda i zimne, arktyczne powietrze, do których Keiko* nie był przyzwyczajony zaszkodziło mu. Przez 10 lat przebywał w Meksyku, w ciepłej wodzie i mimo starań ludzi Keiko* zachorował na zapalenie płuc. Lekarze nie zdążyli mu pomóc. 12 grudnia 2003r. Keiko* w wieku 26 lat umiera w zatoce Taknes. Wieczorem każdy dziennik podał informację o jego śmierci. Poleciały gorące łzy smutku i bólu... Pochowano go w Halsafjord w Norwegii. Jego grób tworzy stos kamieni, które zostały przyniesione przez kochające go osoby. Każdy ma osobistą dedykację dla Keiko* oraz każdy jest wyjątkowy. Jesteśmy pewne, że każdy miłośnik orek pragnie tam stanąć, położyć własny kamień na jego grobie oraz podziękować mu za jego pasję. My także.





Ciekawostki o Keiko*

 •  Pierwsza cześć trylogii "Uwolnić Orkę" powstała w Meksyku, ponieważ scenarzysta potrzebował samotnej orki, w małym basenie. Pierwszym kandydatem do roli była Lolita, jednak fala protestów uniemożliwiałaby kręcenie zdjeć.

 •  Zbiornik w Reino Aventura nie ma podwodnego pasażu. Został on dorobiony później, jako sceneria. Można zauważyć, że w scenach kręconych z głównego basenu, nigdzie nie ma zejścia do podziemi.

 •  W czasie zdjęć, Keiko* bardzo mocno zżył się z Jasonem Jamesem Ritcherem (filmowy Jesse). W niektórych scenach, treserzy z Reino musieli prosić Keiko*, by ten wykonał jakąś sztuczkę, a filmowcy następnie dołożyli do sceny chłopca, jednak były takie chwile, gdy Keiko* odmawiał współpracy z innymi osobami, niż Jason James. Kiedy po kilku miesiącach od premiery filmu, Jason ponownie odwiedził orkę, ten zupełnie go zignorował. Keiko nie rozumiał, dlaczego nagle opuścił go przyjaciel... Jakby czuł się opuszczony przez Jessiego i miał do niego żal.

 •  W scenie, gdy Jessie wpada do wody, Keiko* na prawdę nie chciał odpłynąć, gdy nie upewnił się, że wszystko jest w porządku. Jednak to było wyreżyserowane ujęcie. Kilka lat wcześniej, orka uratowała 2-letniego chłopczyka, który wpadł do basenu.

 •  Keiko* pojawił się w FreeWilly2. W scenie, gdy Jessie przedstawia go Nadinne, a ona mówi "I'm gonna get you, Willy!"

 •  Keiko*, jako jedyna orka w niewoli odwiedziła 5 krajów (Islandie, Kanade, Meksyk, USA oraz Norwegie)

 •  Jednym z powodów złego stanu zdrowia Keiko* było głodzenie go przez właścicieli Reino Aventura, by nie urósł zbyt duży, a oni nie musieli rozbudowywać basenu. Głodówka nie przeszkodziła mu stać się największym samcem, jaki kiedykolwiek był w niewoli - ponad 9 metrów.

 •  Keiko* mieszkał w Meksyku przez 11 lat (1985 - 1996) Całkowicie sam, z wyjątkiem dołączania do niego na czas pokazu stadka butlonosów. Woda była tak płytka, że, gdy Keiko wystawiał głowę na powierzchnie, jego ogon leżał na dnie.

 •  Po premierze Uwolnić Orkę, SeaWorld wyraził wielką chęć przygarnięcia Keiko*, jednak, gdy dowiedział się o brodawczaku skóry, na którego cierpiał samiec, zrezygnował w obawie o zdrowie innych orek. Nowy dom dla Keiko* zaproponował również Michael Jackson, który zobowiązał się do wybudowania mu olbrzymiego basenu na swoim ranczo Neverland, jednak jego kłopoty z prawem, w 1993r całkowicie uniemożliwiły mu realizacje planu.

 •  W akwarium w Oregonie, często puszczano orce filmy. Do jego ulubionych należały "Król Lew" oraz "Monty Python i Święty Graal" Co ciekawe, kiedy wyświetlano mu "Uwolnić Orkę", Keiko* momentalnie odpływał.

 •  Po śmierci Keiko*, władze Norwegii wyjątkowo zezwoliły na pogrzebanie ciała w ziemi. W tym kraju, ciała dużych zwierząt gospodarskich i morskich wyrzuca się do morza, jednak mieszkańcy napisali wiele petycji do rządu i wyrażono zgodę na pochówek na prywatnym terenie, który właściciel oddał w wieczystą dzierżawę na ten cel. Dziś miejsce spoczynku Keiko* jest smutną atrakcją turystyczną, a wyłożona obok księga pamięci zapełnia się w zaskakująco szybkim tempie.

 •  Keiko nigdy nie został "wolny". Zawsze miał kontakt z ludźmi, a wiele scen, które znamy, było kręcone w wielkiej zagrodzie z sieci.

 •  Władze Norwegii nakazały eksmisje Keiko* z zatoczki, w której mieszkał, by założyć tam fermę łososi.

 •  Kiedy dzikie orki podpływały do Keiko, on w panice uciekał i chował się za łodzią opiekunów.

 •  Wirus brodawczaka NIGDY nie występował u Atlantyckiej populacji, dziś stwierdzono pojedyncze przypadki.

 •  Norwescy rybacy nienawidzili Keiko*. Nadmierny ruch turystyczny płoszył im ryby, a obowiązek zachowania wielkiej ostrożności w promieniu 1mili morskiej od Keiko skutecznie ich irytował.