Dojrzałość płciowa i zaloty

Orki jako zwierzęta długowieczne, dość późno osiągają dojrzałość płciową. Samice stają się zdolne do rozrodu w wieku 8-10 lat, gdy długość ich ciał wynosi mniej więcej 5 metrów. Samce dojrzewają nieco później, bo nawet w 13 roku życia, kiedy to mierzą około 6-7 metrów. W niewoli bariera wieku prokreacyjnego znacznie się obniżyła, a najmłodsza samica (Kalina) zaszła w swoją pierwszą ciążę już w wieku 6 lat. Urodzone w niewoli samce są zdolne do rozrodu już w wieku 8 lat, albowiem nie muszą one walczyć o względy samic, a tym samym nie muszą wykazywać się rozmiarami, doświadczeniem i siłą, by zapłodnić partnerkę. Orki są poligamistami. Samica parzy się z wieloma samcami, a każdy następny wypłukuje nasienie poprzednika. Warto tutaj wspomnieć, że samce ssaków morskich mają dość duże jądra produkujące ogromne ilości nasienia, które ma zadanie przewyższyć ilością spermę poprzednika i zapłodnić komórkę jajową. Samice są płodne średnio raz na 3-4 lata. Długi cykl menstruacyjny jest w dużej mierze uzależniony od odchowu dziecka, a kolejna owulacja jest wstrzymana dopóki poprzednie młode ssie mleko. W przypadku śmierci dziecka, u samic występuje tzw "ruja wymuszona" i możliwe jest kolejne zapłodnienie. Samice w ciągu swojego długiego życia (a mogą osiągnąć nawet 100 lat, tak jak np. Granny (J-2), która nadal cieszy się zdrowiem i wigorem.) rodzą około 4-5 młodych. Ciekawostką jest również to, że samice w wieku 55-60 lat osiągają stan menopauzy, ale nadal aktywnie uczestniczą w odchowie wnucząt lub zaadoptowanych sierot, a także regularnie współżyją dla czystej przyjemności. Zaloty u orek trwają zwykle kilka dni. Samce demonstrują partnerkom swoje wielkie ciała, wymachując olbrzymimi płetwami piersiowymi, a często także urządzając przepychanki z innymi samcami. Do kopulacji dochodzi kilka razy w trakcie godów.



Ciąża i poród

Czas trwania ciąży waha się od 15 do 18 miesięcy (w zależności od podgatunku) i jest to najdłuższy okres u wszystkich ssaków morskich. Młode rodzą się przez cały rok. Na kilka dni przed porodem, spokrewnione samice (matka, siostra lub córka) asekurują ciężarną i nie oddalają się od niej. Gdy tylko zaczynają się skurcze, samice nazywane "ciotkami" wspierają rodzącą i w razie potrzeby utrzymują ją przy powierzchni. Ciele zazwyczaj rodzi się ogonem w przód, by w czasie porodu nie zachłysnęło się wodą, jednak zdarzają się sytuacje, gdy głowa ukazuje się najpierw. Gdy na świecie jest już połowa maleńkiej orki, samica zaczyna wirować wokół własnej osi, lub płynąć szybko wykonując gwałtowny skręt ciała, który jednocześnie wypycha młode z kanału rodnego i urywa pępowinę. Następnie matka, albo któraś z "ciotek" podpływa pod noworodka i wypycha go na powierzchnie, by mógł złapać pierwszy oddech. Oszołomiony nagłą zmianą otoczenia, maluch pływa bardzo szybko i z wielkim trudem, ponieważ przez pierwsze dni jego płetwy są miękkie i wiotkie, by ułatwić narodziny. Łożysko jest wydalane w kilka godzin po porodzie i waży średnio 15kg. Nowo narodzone orki mają ubarwienie brązowo-pomarańczowe, jednak zwierze jaśnieje po ukończeniu pierwszego roku życia.



Opieka nad potomstwem

Samice, które mają młode, są obdarzone silnym instynktem macierzyńskim. Samice, które rodzą po raz pierwszy uczą się opiekować dzieckiem od starszych, doświadczonych towarzyszek. Nowo narodzone młode pobiera pierwszy pokarm w przeciągu pierwszych 2-3 godzin życia. Sutki znajdują się w tylnej części tułowia matki, w okolicy narządów genitalnych. Młoda orka nie ssie jednak mleka tak jak ssaki lądowe. Uniemożliwia jej to brak mięsistych policzków i twarde, skórzaste wargi. Ssanie mleka, to proces długotrwały, więc i niebezpieczny, albowiem i matka i młode są wtedy bezbronne. Domagające się jedzenia dziecko trąca pyszczkiem brzuch samicy. Matka wstrzymuje oddech i kładzie się na boku, by umożliwić dziecku dostęp do sutków. Gruczoły mleczne delfinów uchodzą do specjalnych zbiorników, z których każdy otoczony jest silnym mięśniem - zwieraczem. Gdy młode uchwyci któryś z sutków, ściany zwieracza kurczą się i strumień pożywnego mleka jest wstrzykiwany wprost do pyszczka dziecka. Trwa to kilka sekund, po czym młode odrywa się, bierze oddech i powraca do sutka. Matka karmi dziecko średnio co 2-3 godziny przez całą dobę. Mleko orek jest bogate w tłuszcz. Jego zawartość waha się od 48% na początku laktacji, gdy ważne jest szybkie nabranie malucha na wadze, po czym stopniowo obniża się do 28%. Samica średnio karmi młode przez pierwszy rok jego życia, chociaż po okresie odstawienia, ciele czasem sporadycznie ssie "suchy" sutek.


Dorastanie młodych

Przez pierwszy rok życia małej orki, przyrasta ono około 10cm na miesiąc. W wieku 12 miesięcy ma już około 3 metrów i waży średnio 450-460kg. Zęby mleczne górnej szczęki wyżynają się około 3-go miesiąca, w dolnej natomiast pojawiają się miesiąc później. Pierwsze ryby cielęta zaczynają spożywać już w chwili pojawienia się mleczaków. Młoda orka przez pierwszy rok swojego życia trzyma się blisko boku matki, jednak u orek w niewoli zaobserwowano liczne sytuacje, gdy młode odpływało w towarzystwie starszego rodzeństwa na wycieczki po basenie oddalając się znacznie od bezpiecznego boku swojej mamy. Pierwsze dźwięki młode wydaje tuż po urodzeniu, zszokowane nagłą zmaną otoczenia. Są to "krzyki" - wysokie dźwięki nie mające nic wspólnego z dźwiękami dorosłych orek. Młode uczą się dialektu obowiązującego w rodzinie od swoich matek oraz nasłuchując innych członków stada, jednak w tym drugim przypadku są one przyswajalne w znacznie mniejszym stopniu. W wieku 2 miesięcy młode zaczyna wydawać pierwsze "dorosłe" zawołania (Pulsed Calls). Photo from Orca Homepage