STRONA W PRZEBUDOWIE!


Praca z tak dużym zwierzęciem, jakim jest orka może stać się problemem dla człowieka. Orki to zwierzęta uznawane za inteligentne, które uczą się szybko oraz silnie przywiązują się do swoich treserów. Jednakże każdy osobnik ma własną osobowość, a niekiedy i temperament. Nauka dla większości delfinów nie jest problemem, bo szybko kojarzą gesty i dźwięki trenerskiego gwizdka z odpowiednim ćwiczeniem lub trikiem. Dlaczego więc zdarza się do wypadków z udziałem orek? Są dwie teorie: jedna z nich, którą przedstawiają aktywiści i obrońcy praw zwierząt, mówi o buncie zwierząt wobec ludzi. Orki żyjące w basenie są sfrustrowane, ponieważ nie mogą wykonywać naturalnych czynności i nie są odpowiednio stymulowane. W akcie agresji wyładowują swoj złość na człowieku, mając świadomość, że jest on znacznie mniejszy i słabszy, niż on. Zaprzeczają istnieniu jakiejkolwiek więzi trenerów ze zwierzętami. Innego zdania są opiekunowie i zwierzęcy behawioryści. Według nich u orek, jak i u większości rozwiniętych organizmów zdarza się zapominać i mylić niektóre informacje. Większość wypadków i incydentów z orkami dotyczyło błędnie zinterpretowanego polecenia trenera przez orkę. Kolejnym spostrzeżeniem jest średni wiek orek, z którymi najczęściej dochodzi do wypadków: są to zwykle młode zwierzęta lub wkraczające w okres dojrzewania płciowego. Hormony i chęć zdobycia wyższej pozycji w hierachii rozprasza zwierzęta podczas pracy na pokazie. Orki rzadko okazują jednoznaczną agresję w stosunku do człowieka. Obecność agresji u orek oznacza, że zwierzę ma złe samopoczucie lub jest chore i daje wyraźny sygnał, że nie ma ochoty występować. Trenerzy orek wyjaśniają również, że ich podopieczni powodują wypadki przez chęć... zabawy z nimi. Orki bardzo lubią kontakt fizyczny poprzez zabawę z treserem. Zbyt podniecone i pełne entuzjazmu zwierzę, nie zdaje sobie sprawy z tego, że trener jest znacznie mniejszy od niego. Poprzez swoje typowo "orcze" zabawy może wyrządzić człowiekowi krzywdę. W historii doszło do dwóch przypadków zabicia człowieka przez orkę i jednego incydentu ze skutkiem śmiertelnym dla człowieka. Trenerzy starają się poprzez dodatkową stymulację zwierząt wyeliminować ryzyko kolejnych wypadków.


Poniżej przedstawiamy najbardziej znane incydenty i wypadki z udziałem wybranych orek w niewoli. Udokumentowanych przypadków jest około 65, zazwyczaj dotyczą one jednorazowych incydentów

Imię orki: Lupa*
Data: 1968r.
Opis zdarzenia: Podczas czyszczenia basenu, w którym przebywała Lupa do pustego już zbiornika wszedł jeden z trenerów, by usunąć zanieczyszenia. Lupa* na jego widok zaczęła zachowywać się agresywnie, pokazując zęby.



***

Imię orki: Cuddles*
Data: 1969-1970r.
Opis zdarzenia: Dawni trenerzy Cuddles'a* wspominali, że młody samiec był bardzo agresywny, kiedy ktoś próbował wejść do wody w jego małym basenie. Z tego powodu trenerzy czyścili jego basen w klatce, wykorzystywanej w obserwacji niebezpiecznych rekinów.



***

Imię orki: Hugo*
Data: Wczesne lata 70 XXw.
Opis zdarzenia: Młody Hugo* był wyjątkowo agresywny wobec treserów, gdy próbowali pracować z nim w wodzie. Często gryzł ich gdy próbowali wejść do wody. Wraz z młodszą samicą o imieniu Lolita spychał treserów z platformy i próbował podtapiać, ciągnąc za kombinezony. Zawsze jednak pozwalał treserom wyjść z basenu. Jednemu ze swoich treserów, Chrisowi Christiansenowi, celowo zamknął pysk, kiedy mężczyzna trzymał w niej głowę podczas wykonywania triku.



***

Imię orki: Ramu*
Data: Wczesne lata 70 XXw.
Opis zdarzenia: Ramu* słynął ze swojego nieprzewidywalnego charakteru i wrodzonej złośliwości. Nielubianych przez niego trenerów ignorował, jednak uwielbiał występować przed publicznością. Bywał agresywny w stosunku do orek i ludzi. Na początku lat 70, miało miejsce kilka incydentów, gdzie prowokował atak na jednego z trenerów, jednak ostatecznie nic się nie stało.



***

Imię orki: Skana*
Data: Wczesne lata 70 XXw.
Opis zdarzenia: Skana* była bardzo dominująca, w stosunku do jej towarzysza, Hyak'a II*. Według realcji jej trenera, Doug'a Pembertona była bardzo humorzasta i jej nastrój szybko ulegał zmianie. Pewnego razu, podczas ostrej kłótni z samcem, Skana* w furii, chwyciła za nogę trenera, który próbował uspokoić obie orki. Samica porwała jego kombinezon, nie uszkadzając nogi człowieka. W tym samym czasie Hyak II* uderzył drugiego trenera swoją płetwą ogonową. Mężczyzna złamał nogę.



***

Imię orki: Kianu* i Nepo*
Data: Wczesne lata 70 XXw.
Opis zdarzenia: W Marine World California miały miejsce dwie bardzo podobne sytuacje: Dwie młode orki: Kianu* oraz Nepo* podczas zabawy ze swoimi trenerami: Jeffem Pulaskim i Dave'em Vorcestem w wodzie zbyt mocno rozpędziły się z nimi na grzbiecie. Obydwaj trenerzy zostali "wyrzuceni" z basenu. Oba zdarzenia miały miejsce w podobnym czasie.



***


Imię orki: Orky II*
Data: Wczesne lata 70 XXw.
Opis zdarzenia: Podczas jednego z pokazów Orky II* woził swojego trenera na grzbiecie. Orky jednak nie odwiózł go do platformy tylko zaczął płynąć do tyłu, co spowodowało wywrócenie się mężczyzny i upadek do wody. Mężczyzna o mały włos nie stracił przytomności. Następnie został zwolniony za niesubordynacje. Eksperci uznali, iż Orky II* był zły na trenera za to, ze nie może sam podpłynąć do platformy.



***

Imię orki: Shamu*
Data: 20 kwietnia 1971r.
Opis zdarzenia: Samica zaatakowała swoją trenerkę, Annette Eckis. Nowa trenerka oswajała się z Shamu*, lecz orka wyczuła stres i zaczęła zachowywać się agresywnie. Po wyciągnięciu dziewczyny z wody, Shamu* złapała ją za nogę i nie chciała jej puścić. Po dłuzszej chwili, uspokojona Shamu* odpuściła. Dziewczynie nic się nie stało. Oto LINK do filmu z tego zdarzenia.



***

Imię orki: Winston*
Data: 1974r.
Opis zdarzenia: 4-letni Winston często atakował swoich treserów i robił im niebezpieczne "kawały". Potrafił nagle wynurzyć się na platformę i zrzucać treserów do wody.



***

Imię orki: Kim*
Data: Późne lata 70 XXw.
Opis zdarzenia: Kim* był uczony do pracy w wodzie z treserami. Pewnego dnia Kim* niespodziewanie chwycił tresera i nie chciał go puścić. Ostatecznie Kim* "odprowadził" tresera do brzegu i nie zachowywał się więcej w ten sposób.



***

Imię orki: Orky II*
Data: 2 maja 1978
Opis zdarzenia: Jill Stratton, osobisty treser Orky'ego II* został wepchnięty przez orkę do basenu na 4 minuty. Jill przeżył doświadczenie, a prasie powiedział, że nie ma pretensji do samca.



***

Imię orki: Kandu V*
Data: 23 luty 1984r, 16 listopada 1986r, 15 czerwca 1987r i 21 sierpnia 1989r.
Opis zdarzenia: Kandu V* słynęła z trudnego charakteru i licznych incydentów z trenerami. Wraz z najlepszą przyjaciółką Kenau* spowodowała kilka bardzo groźnych incydentów w SeaWorld California. Ugryzienia, podtopnienia i agresywne zachowanie wobec trenerów było na porządku dziennym. 21 sierpnia 1989r zginęła tragicznie po ataku na Corky II. Oto LINK do filmiku z tego zdarzenia (IIcz.)



***

Imię orki: Nootka V*
Data: 1986r.
Opis zdarzenia: 4-letnia Nootka V* uderzyła głową swojego trenera podczas wykonywania sztuczki. Według jej poprzednich trenerów, Noootka często odmawiała występów i w ten sposób protestowała.



***

Imię orki: Kandu VII*
Data: 1986r.
Opis zdarzenia: Trener tego samca trafił do szpitala po incydencie z podtopieniem. Kandu VII* złapał swojego trenera za nogę i wciągnął go do wody. Od tamtej pory nie prowadziło się z samcem prac w wodzie.



***

Imiona orek: Kandu V* i Kenau*
Data: 4 marca 1987r.
Opis zdarzenia: 6-tonowa orka zaatakowała podczas pokazu swojego trenera, 21-letniego Jonathan'a Smith'a. Kandu V* chwyciła go zębami i zanurkowała z nim na dno zbiornika, a następnie wyrzuciła go na powierzchnię. Mężczyzna z uśmiechem na twarzy kontynuował pokaz w wodzie, jednak po kilku sekundach kolejna orka uderzyła go i wlokła po basenie. Jonathan miał rozległe obrażenia wewnętrzne, w tym uszkodzoną nerkę i wątrobę. Udało mu się jednak umknąć orkom i dokończyć pokaz tak, aby nikt z publiczności nie dowiedział się o całym zajściu.



***

Imię orki: Orky II*
Data: 21 listopada 1987r.
Opis zdarzenia: Trener John Sillick (26l.) doznał rozległych obrażeń kręgosłupa i miednicy po upadku Orky'ego II* podczas pokazu. Samiec nie wiedział, że w miejscu jego skoku znajduje się John z Knootką*. Oto LINK do filmiku z tego zdarzenia.



***

Imię orki: Nootka IV*
Data: 4 stycznia 1989r i maj 1989r.
Opis zdarzenia: 6-letnia Nootka IV* ugryzła swojej trenerki w rękę, gdy gładziła ją po pysku. Henrietta Huber wyszła z tego jedynie z odrapaniami. Kilka miesięcy później Nootka IV* ukradła turyście aparat. Główny trener, Steve Huxter chwycił pasek od aparatu w wodzie, jednak wyciągając aparat z wody, orka chwyciła go za nogę i nie chciała puścić. Koledze pomógł się oswobodzić inny trener, Eric Walters.



***

Imię orki: Kasatka
Data: 8 kwietnia 1989r i 30 września 1989r.
Opis zdarzenia: Według dokumentów przedstawionych przez SeaWorld w 2010r. w przeszłości Kasatka kilkukrotnie przejawiała oznaki agresji lub złego humoru wobec trenerów w młodym wieku. W 1989r, wówczas 12-letnia wtedy Kasatka potrafiła chwycić swojego tresera za nogą lub za stopę, podczas prac w wodzie. Orka szybko jednak się uspokajała i wracała do pracy.



***

Imię orki: Katina
Data: 29 października 1989r.
Opis zdarzenia: Według dokumentów przedstawionych przez SeaWorld w 2010r. w przeszłości Katina przejawiała oznaki agresji lub złego humoru wobec trenerów w młodym wieku. W 1989r, wówczas 13-letnia wtedy Katina potrafiła chwycić swojego tresera zw talii, podczas prac w wodzie. Orka szybko jednak się uspokajała i wracała do pracy.



***

Imię orki: Keiko*
Data: lata '90 XXw.
Opis zdarzenia: Dorastający Keiko* bywał nieznośny i nieposłuszny wobec treserów. Szczególnie nie lubił wizyt weterynarza i warczał zawsze, gdy przychodził zbadać samca.



***

Imię orki: Kasatka
Data: 6 lipca 1990r, 31 lipca 1991r, 11 października 1992r, 25 kwietnia 1993r i 15 lipca 1993r.
Opis zdarzenia: W latach '90 XXw. Kasatka stała się trudną orką do współpracy. SeaWorld ujawnił raporty, dotyczące agresywnych zachowań samicy wobec jej treserów; najczęściej gryzła w nogi i stopy, oraz szarpała się z treserami w wodzie.



***

Imię orki: Corky II
Data: 28 lipca 1990r i 30 czerwca 1994r.
Opis zdarzenia: Corky II przez cały okres pobytu w niewoli była wykorzystywana do prac w wodzie. Istnieją dwa przpadki w latach 90' XXw. gdzie Corky II, rzekomo, popchnęła swoich treserów podczas wykonywania ćwiczeń. Nic więcej na ten temat nie wiadomo.



***

Imiona orki: Nootka IV*, Haida II* i Tillikum
Data: 20 lutego 1991r.
Opis zdarzenia: Treserka Keltie Lee Byrne (20l.) zakończyła pokaz i przechadzała się brzegiem basenu, gdy jedna z orek chwyciła ją za stopę i wciągnęła do basenu. Setki ludzi bezradnie przyglądały się jak orki miotają kobietą po całym basenie. Inni treserzy próbowali odciągnąć orki za pomocą komend głosowych i ryb, jednak nic nie pomogło. W ciągu kilku minut Lee utonęła, a orki dopiero po kilku godzinach pozwoliły wyciągnąć ciało na powierzchnie. LINK do filmiku o wypadku (II cz. nagrania).



***

Imię orki: Kayla
Data: 1992r, 20 lipca 1996r. i 16 sierpnia 1999r.
Opis zdarzenia: Młoda Kayla była nieufną orką. 3-letnia Kayla, podczas szkolenia z prac w wodzie popychała swojego tresera i nie chciała się go słuchać. Do tej pory ma dość uregulowany charakter, chociaż już bardziej ufa treserom. 7-letnia Kayla zachowywała się nerwowo wobec gości parku, którzy próbowali ją pogłaskać, gdy wypłynęła na platformę pomiędzy pokazami. Potrząsała nerwowo głową. Nikomu nic się nie stało. Gdy Kayla skończyła 10 lat, rozpoczęły się jej problemu behawioralne i konflikty z dominującą samicą SeaWorld Texas - Winnie*. Samica przez to bywała agresywna wobec swoich treserów, zwłaszcza gdy nie chciała występować.



***

Imię orki: Takara
Data: 30 lipca 1995r. i 9 marca 1999r.
Opis zdarzenia: Mała Takara była roztrzepaną orką i często myliła komendy podczas ćwiczeń. 4-letnia Tiki podczas prac w wodzie przepłynęła nad trenerem, co było dla niego niebezpieczne. 3 lata później, Takara wybiła się zbyt mocno w wody i skoczyła prosto na trenera. Nic mu się nie stało.



***

Imię orki: Orkid
Data: 28 lipca 1990r i 30 czerwca 1994r.
Opis zdarzenia: Orkid do inteligentna, ale i dość temperamentna orka. Młoda Orkid często atakowała swoich treserów, chwytając ich za kończyny lub w talii. Szturchnięcia i popchnięcia również się zdarzały, ale głównie z nowymi treserami. W lipcu 1998r. podczas nocnego pokazu Orkid wykonywała skomplikowane akrobacjie z treserem. Po zakończeniu sztuczki, treser przypadkowo uderzył ręka w jej płetwę ogonową. Orkid oddała mu cios głową w brzuch, po czym spokojnie powróciła do platformy.



***

Imię orki: Kasatka
Data: 12 czerwca 1999r.
Opis zdarzenia: Kasatka jako dominująca samica w stadzie miewała różne humorki. Kiedy młoda Takara podczas pokazu popłynęła do bocznych basenów, jej matka nerwowo krążyła wokół platformy trenerów a następnie chwycił jednego z nich, Kena Petersa, za nogę i szamotała go po całym basenie. Petersa wyciągnął z wody inny trener, po tym jak samica się uspokoiła.



***

Imię orki: Tillikum
Data: 5/6 lipca 1999r.
Opis zdarzenia: Pewnego mglistego poranka - 6 lipca 1999r. znaleziono w basenie orek ciało martwego mężczyzny uporczywie popychane przez Tillikuma. Mężczyzna nazywał się Daniel Dukes i najprawdopodobniej ukrył się w parku. Po zamknięciu wskoczył do basenu. Tillikum początkowo został drugi raz oskarżony o zabójstwo, jednak śledztwo wykazało, że mężczyzna popełnił samobójstwo skacząc do basenu i umierając z powodu wyziębienia organizmu. Mężczyzna został laureatem nagrody Darwina za najgłupszą śmierć.



***

Imię orki: Taima
Data: Koniec lat 90 XXw.
Opis zdarzenia: Taima zaczęła okazywać agresję wobec trenerów podczas prób prac w wodzie, gdy miała 10 lat. Pokazywała zęby i nie miała ochoty współpracować z określonymi osobami. W okresie dorastania zaczęła przejawiać swoją niezależną naturę.



***

Imię orki: Splash*
Data: 2000r.
Opis zdarzenia: Młody samiec próbował pochwycić nogę trenera w otwarte szczęki, kiedy przebywał już w SeaWorld San Diego.



***

Imię orki: Corky II
Data: 2000r. i 2006r.
Opis zdarzenia: W 2000r. podczas pokazu zaobserwowano agresywne zachowanie u 34-letniej wtedy samicy - blokowała wyjście z basenu swojemu trenerowi. Następnie, w 2006r. po udanej sesji treningowej orka chwyciła swoją trenerkę za związane w kucyk włosy. Po tamtym wydarzeniu nie obserwowano więcej u niej agresji.



***

Imię orki: Tuar
Data: 2000r. i 2004r.
Opis zdarzenia: Tuar jako młoda orka często milił komendy i zachowywał się po swojemu. Podczas prac w wodzie chwytał trenerów za ramię i puszczał po kilku chwilach. Po przeniesieniu go do Texasu w 2004r. zdarzało się, że pokazywał trenerom zęby, ale tylko gdy przebywał w basenie sam. Gdy występował w grupie zachowywał się znacznie spokojniej.



***

Imię orki: Ku*
Data: 2001r.
Opis zdarzenia: Ku* podczas pokazu uderzyła swojego trenera. Oto FILM z tego wydarzenia.



***

Imię orki: Ulises
Data: 2002r.
Opis zdarzenia: Podczas prac w wodzie trener Uisesa pływał na jego grzbiecie i chciał, aby orka podpłynęła bliżej szyb. Pokazał mu "target" i skierował go w odpowiednią stronę. Samiec nie znał tego zachowania i zaczął się obracać, co spowodowało ześlizgnięcie się trenera z grzbietu zwierzęcia. Ulises zignorował trenera z platformy, który zaczął go przywoływać i skupił się na osobie w wodzie. Według świadków samiec probówał z nim kopulować. Trener wydostał się na platformę, a Ulises szybko się uspokoił.



***

Imię orki: Orkid
Data: 31 lipca i 7 sierpnia 2002r, 17 maja 2004, 14 kwietnia i 6 maja 2005r, 10 kwietnia 2007r i 2010r.
Opis zdarzenia: Dorosła Orkid czasem wykazuje agresje lub mocną irytacje, zwłaszcza gdy ma robić coś, na co specjalnie nie ma ochoty. Z orką pracowano kiedyś w wodzie, jednak po licznych incydentach, które dotyczyły chwytania szczękami trenerów za stopy i nogi, zarząd wydał nakaz zaniechania takiej praktyki. W 2007r. podczas zabiegu sztucznej inseminacji Orkid zaatakowała weterynarza oraz uderzyła 35-letnią trenerkę, która musiała jechać do szpitala. W 2010r. Orkid bardzo często wypływała na platformy blisko gości podczas Dine with Shamu z własnej woli i zaniepokojeni ludzie poprosili personel o uspokojenie orki, ponieważ mogło dojść do wypadku.



***

Imię orki: Orkid i Splash*
Data: 7 sierpnia 2002r.
Opis zdarzenia: Młode orki, jakimi wtedy były Splash* i Orkid bardzo się przyjaźniły. 28-letnia trenerka o imieniu Tamaree bawiła się z orkami w bocznym basenie i podczas moczenia nóg w wodzie jedna z orek złapała ją za nogę i wciągnęła do basenu. Kobieta wylądowała na obserwacji ze złamaną ręką.



***

Imię orki: Kayla
Data: 2003r.
Opis zdarzenia: Kayla w wieku 14 lat zaczęła zachowywać się agresywnie wobec trenerów w wodzie. Potrafiła ignorować polecenia, pływając szybko wokół basenu i gdy zbliżała się do trenera niemal w ostatniej chwili mijała go. Gdy skończyła 15 lat i takie zachowani tylko nasiliło się, zdecydowano o zaprzestaniu z nią prac w wodzie.



***